Luftën për sigurimin e një sistemi parlamentar dhe një legjistlacioni bashkëkohor evropian, Ali Këlcyra e kuptonte si një përkpjekje për focimin e elementit demokratik, si shprehje e formimit të vullnetit normativ të shtetit përmes një organi kolegjial të zgedhur nga populli;

Por e shihte dhe si një luftë për lirinë, vlera e së cilës përcakton demokracinë mbasi lufta për demokraci është edhe luftë për lirinë politike, dmth në pjesëmarrjen në funksionin legjistlativ e ekzekutiv të një numri sa më të madh individësh e jo të sigurohej liria e atij ose këtij individi, se ky vlen më shumë se tjetri ,pra të sigurohej liria e popullit duke përfshirë dhe minoritetin, i cili me shpirtin e tij liridashës kërkon të krijohet një Shqipëri e re, e mbështetur në ligje e në ndërgjegje kombëtare. Po nuk u respektua parimi liridashës i patundshëm i popullit, vlera e parlamentit është e destinuar të humbasë.

Parlamentarët në vënien e themeleve të shtetit të së drejtës, duhet të zhvishen nga ambiciet e pasionet vetjake e sidomos partiake, t’u largohen përçarjeve klasore e fetare, të frenojnë skajshëmërinë dhe t’i zgjasin dorën vëllazërisht njëri –tjetrit për t’i shërbyer sinqerisht parimit të lartë të njësisë kombëtare, focimi të bazës demokratike, bashkimit të energjive krijuese të vendit, për të pasur parasysh kurdoherë interesat e atdheut e për të përgatitur kësodore rrugën e përparimit. Deputetë janë zgjedhur prej popullit, jo t’i imponohen atij , por t’i sigurojnë lirinë.

Demokracia do të jetojë dhe do të konsolidohet në Shqipëri vetëm nëse parlametarizmi do të zgjedhë krahas detyrave legjistlative e atyre politike, sidomos edhe çështjet sociale që qëndrojnë përpara tij, pse duke gjetur të metat tona shoqërore hapim e sigurojmë udhë të reja për lumturinë e të ardhmen e popullit tonë dhe rreshtimin e tij me nder, siç e meriton, midis popujve të qytetëruar. Por specifika e vendit, parlamenti i vë përpara dhe një detyrë tjetër shumë të rëndësishmë morale , të tërheqë vëmendjen e të ngjallë interesin e popullit për çështjet e jetës politike, ta mësojë atë me parimet e demokarcisë në mënyrë që ai të kthtjellohet, të qartësohet e të ndërgjegjësohet për ta ndjerë veten subjekt të rendit shtetëror dhe jo vetëm objekt të tij e të arrihet të forcohet ipso facto ndikimi i popullit në parlamentarizimin shqiptar e të sigurohet mosqenia larg mendimit të tij. Këtij qëllimi të lartë i shërbejnë në kuadrin e vendit: tribuna parlamentare, si organ propagande, pse aty rrihen mendimet e partive politike dhe populli i bën të tija këto mendime sipas prirjeve të veta; legjistlaturat e shkurtra (në vitet e para të ekzistencës të popullit shqiptar), jo më të gjata se dy vjet , se ndonëse i nxjerrin telashe popullit, janë gjithsesi “shkollë” ku mësohet thelbi i vlerës së fushatave zgjedhore; botimi i bisedimeve të Kuvendit, të cilat njëkohësisht luajnë një rol edhe në zhvillimin e ndjenjave kombëtare. Pikërisht për këtë mosbotimi i bisedimeve të Kuvendit duhet parë si një vepër antiliberale që ka për qëllim të pengojë lidhjet e parlamentit me popullin, (prandaj propozon që deputetët të lënë një pjesë nga paga e tyre për sigurimin e botimit).

Një detyrë tjetër e parlamentit shqiptar është krijimi i një gjenerate deputetësh më përvojë, që arrihet përmes tërheqjes në gjirin e tij të brezit të ri universitar më përvojë në fushat e ndryshme të shkencës, i cili nxitet të marrë pjesë në jetën politike të vendit mbasi përfaqëson shpirtin e mendimit bashkëkohor (1921-1924) dhe kontribuon në ngritjen e vetë parlamentit.

Ali Këlcyra bën pjesë në gjirin e opozitës, funksioni i së cilës është të jetë shtyllë e idesë kombetare, të përkrahë një atmosferë të re në jetën politiko- shoqërore të vendit e për këtë mjafton vetëm aprovimi legal (i parlamentit) por kryesisht miratimi i opinionit publik, pse moraliteti politik i mendimit të përgjithshëm është gurë prove dhe burim force për opozitën. Nuk është detyrë e saj gërryerja, groposja e rrënimi moral i qeverisë para opiniontit publik për ti zënë vendin: përkundrazi roli i opozitës është të jetë konstruktiv, të luftojë kundër paligjshmërisë, të bëjë të gjtha përpjekjet për të siguruar epërsinë e ligjit mbi të gjitha forcat personale e brutale; të ndihmojë e të sigurojë një qeverisje të drejtë të vendit. Polemika në gjirin e parlamentit është një proces diskutimi rrahje mendimesh arsyetimesh , kritikash të bazuara , prej konfliktit të lirë të të cilave do të dalë e vërteta. Largimi nga ambiciet personale, nga përçarjet fetare, burimi i gjithë mjerimeve të vendit, i shërben parimit të latrë të njësisë kombëtare, forcimit të bazës demokratike dhe bashkimit të plotë të energjive krijuese të tij.

Ekzistenca e një shumice presupozon për definicion ekzistencën e një pakice si rrjedhim edhe e drejta e shumicës parakupton edhe të drejtën e pakicës.